In november 2012 deed ik met collega-onderneemster Marina een bakkie in De Koffiefabriek in Gouda. Bij die gelegenheid vroeg eigenaar Jaco aan mij of ik een boeksel wilde maken voor aan zijn ‘Wisselmuur’. Omdat hij daar graag Goudse kunst laat zien. Twee voorwaarden: of het in januari af kon zijn (tuurlijk Jaco, ik heb verder toch niks te doen 😉 en of het een beetje groot kon: één bij twee meter ofzo. Waaaaah. Ik boeksel altijd klein! En vooral voor mezelf…
Maar ja, ik zei dus ja. Vlaag van verstandsverbijstering. Gelukkig bevindt zich een Echte Kunstenares binnen mijn clientèle, die er niet voor terugschrok om mij te coachen. En gelukkig bleek Jaco een geduldig mens, want het werd februari voordat het muurboeksel gereed was.
Foto door Claudia Huft
Bij ‘Koffie’ denk ik als Neerlandica meteen aan Max Havelaar van Multatuli. Bij ‘Koffie’ denk ik trouwens ook meteen aan ‘Verkeerd’. Boekselen in Literatuur voelt inderdaad wel een beetje Verkeerd. Mijn eigen exemplaar staat voor zover ik weet nog ongeschonden in de kast, maar bij De Greep scoorde ik drie tweedehands Maxjes.
Uit de pagina’s van een van deze boeken heb ik grote letters geknipt die samen een tekstregel vormen uit de Max Havelaar. Binnen die letters heb ik geboekseld: getekend en woorden met elkaar verbonden. Ik heb niet gezocht naar mooie pagina’s, maar ben gewoon vooraan in het boek begonnen met de eerste letter. Mijn keus viel op deze vreemde zin: “Over het gebrek aan efelcustiek in onze taalregels”. Efelcu-wat? Efelcustiek. Aantrekkelijkheid, aantrekkingskracht, welluidendheid in verbindingen. Ja! Boekselen maakt regels taal aantrekkelijk. En legt allerlei nieuwe, welluidende verbindingen. Toch fijn als het verhaal een beetje klopt.
Drieënveertig boeksels, met watervaste inkt gemaakt (hoef ik anders niet op te letten). Best een klus, en dat voor een tijdelijk project. Want over een maand ofzo schildert Jaco die muur weer over. Nou ja, ik kan er foto’s van maken. De letters worden geplakt op een oker- of mosterdkleurige achtergrond, want daar had Jaco zin in. Ik mocht de exacte kleur uitkiezen en ontdekte daardoor dat er ook mooie tinten bestaan in die range. Thuis nog even de behangtest gedaan met een kleinere versie. Gelukkig, er valt bobbelvrij te plakken.
Dinsdagmorgen 26 februari was het moment van de waarheid. Is het mooi, of is het geknutsel? Nou ja, als de koffiedrinkers het niet mooi vinden, hebben ze in ieder geval minstens één nieuw woord geleerd. Efelcustiek.
Boekselen = creatief spelen in een boek dat je niet meer wilt lezen. Het woord is door mij bedacht.
Ik geef er ook workshops in.
PS: op de leestafel van De Koffiefabriek staat een ‘boekselkit’ met een exemplaar van Max Havelaar waarin je terplekke mag boekselen. Dat hebben al verschillende mensen gedaan, leuk!
Loes Vork, Gouda, februari 2013