fbpx

Twaalf dagen boordevol creativiteit

De periode van 12 dagen tussen Kerst en Driekoningen is een periode die zich bij uitstek leent voor bezinning. Op dit moment ben ik heel druk met de voorbereidingen voor de tweede editie van #12dagencreatief, een challenge waarbij de deelnemers iedere dag een mail krijgen boordevol ideeën voor creativiteit, inspiratie, ontspanning, zelfreflectie en zelfliefde. Aanmelden kan via deze link (klik hier). Ook tijdens de challenge, dus tot 5 januari 2023 kun je je nog aanmelden; de gemiste afleveringen kun je dan zelf terugvinden via het archief. Deelname is gratis. We hebben al 685 aanmeldingen!

In deze blog geef ik een overzicht van de boeksels die ik vorig jaar maakte voor #12dagencreatief. Uitgangspunt was toen het aftel-kerstlied ‘Twelve Days of Christmas’. Erg leuk om bij elk couplet een boeksel te bedenken!

Twelve days of Christmas

On the first day of Christmas
My true love sent to me
A partridge in a pear tree

On the second day of Christmas
My true love sent to me
Two turtle doves

On the third day of Christmas
My true love sent to me
Three French hens

On the fourth day of Christmas
My true love sent to me
Four calling birds

On the fifth day of Christmas
My true love sent to me
Five gold rings

On the sixth day of Christmas
My true love sent to me
Six geese a-laying

On the seventh day of Christmas
My true love sent to me
Seven swans a-swimming

On the eighth day of Christmas
My true love sent to me
Eight maids a-milking

On the ninth day of Christmas
My true love sent to me
Nine ladies dancing

On the tenth day of Christmas
My true love sent to me
Ten lords a-leaping

On the eleventh day of Christmas
My true love sent to me
Eleven pipers piping

On the twelfth day of Christmas
My true love sent to me
Twelve drummers drumming

 

Categorieën DIY

In wat voor boek kun je goed boekselen?

In welk boek kun je goed boekselen

In wat voor boek kun je goed boekselen?

‘In ieder boek’ is het kortste antwoord.

Of: ‘Dat weet ik niet. Neem een boek en probeer het zelf uit!

Het derde, en langere antwoord lees je in de rest van deze blog ????

Het is een van de meest gestelde vragen, en tegelijkertijd de vraag waar ik het minst goed antwoord op kan geven. Er zijn namelijk zo veel verschillende soorten boeken, en overal kun je wel in boekselen. De mogelijkheden verschillen alleen van boek tot boek. En of die mogelijkheden bij je passen, verschilt dan weer van mens tot mens.

Rijke woordenschat

Als je mooie woorden wil vinden om nieuwe teksten mee te maken, dan helpt het als je boek een aangename inhoud heeft. Je kunt je voorstellen dat je wat minder ‘moois’ vindt in een boek over oorlog of in een thriller, of in een studieboek. Een boek waarin een rijke woordenschat wordt toegepast is fijn. Een ouderwets boek of een boek dat uit een andere taal (en cultuur) is vertaald bevat soms originele, ongebruikelijke woorden die extra mogelijkheden bieden.

Je favoriete boek

Sommige mensen boekselen met veel plezier in hun lievelingsboek, waarvan ze dan wellicht een extra exemplaar hebben gekocht voor het boekselen. Anderen hebben moeite om in een favoriet boek nieuwe dingen te vinden, omdat ze de oorspronkelijke betekenis niet goed los kunnen laten. Maar je kunt natuurlijk ook een soort samenvatting van het boek maken door te boekselen. En soms begin je in een oninteressant boek en ontdek je tijdens het boekselen dat het toch heel boeiend is.

met volle hart boekselen

Een boek dat fijn voelt

Ik ben inmiddels zo ervaren dat ik in iedere tekst wel iets kan vinden, dus voor mijzelf is het niet zo erg belangrijk wat voor boek het is. Bovendien heb ik meerdere boekselboeken waardoor kan ik kiezen welk boek het beste past bij mijn behoefte van dat moment. Maar ik kan me wel heel goed voorstellen dat het fijn is om in een boek te werken dat plezierig aanvoelt. Bijvoorbeeld met een linnen kaft of een mooie titel, en een plezierige inhoud.

Tekst die niet belangrijk is

Je kunt natuurlijk ook boekselen zonder iets met de tekst te doen. Grappig voorbeeld: ik liet aan een cursist het Boekenweekgeschenk zien waarin ik met veel plezier werk. De cursist probeerde het ook, maar ze vond het helemaal niks. Ze kon niet zo veel met de tekst. Ik had daar geen last van… want ik gebruik dat boek alleen voor variaties op de opdracht ‘Boekselen met o-tjes’. Dat is een opdracht die je in mijn boek ‘Uitgelezen’ vindt en die ik ook in al mijn lezingen en basisworkshops gebruik. Die opdracht is namelijk heel veelzijdig en ik vind het leuk om de mogelijkheden in één boekje te verzamelen. Daardoor heb ik dus geen last van een eventueel onaantrekkelijke tekst!

Je behoefte aan ruimte

Ook lettertype, lettergrootte en regelafstand hebben invloed op het boekselen. Als je net als ik graag witte paadjes tussen de woorden en zinnen door tekent, is het fijn als de tekst niet priegelig klein is. Een grootletterboek of een kinderboek is dan beter te doen.

Papier dat doordrukt

En dan over het papier. Er zijn enorm veel soorten boeken, soorten papier en manieren van inbinden. Soms is het papier vergeeld, soms zelfs kruimelig van ouderdom. Soms dik, soms heel dun. Soms drukken pennen en stiften erg door en soms helemaal niet. De dikte van het papier is overigens geen goede voorspeller voor doordrukken of niet. Ik werk nu in een heel oud boekje met dun, glad papier dat tot mijn verrassing helemaal niet doordrukt. En ik heb een ouderwets boek liggen met zeer dik papier waar de inkt recht doorheen lijkt te vallen. Bovendien: is het erg dat je papier doordrukt? Nee, dat hoeft niet zo te zijn. Je kunt je bijvoorbeeld beperken tot de materialen die niet doordrukken, zoals kleurpotlood. Of je kunt de pagina’s voorstrijken met gesso of witte acrylverf. Of je werkt alleen op de rechterpagina’s. Of je omarmt het doordrukeffect en verwerkt dat weer.

doordruk boekselen

Formaat en marges

Zelf vind ik het leuk om in verschillende boeken te werken. Niet alleen vanwege de verschillende inhoud en sfeer, maar ook vanwege de verschillende formaten. Staand, liggend en vierkant. Dun en dik. Boordevol tekst of juist met veel witruimtes en grote marges. Met en zonder afbeeldingen. Fijn voor stiften of juist fijn voor potloden. In ieder boek heb ik voorin een pagina waarop ik test wat het effect is van mijn materiaal. En achterin een pagina om mijn kwasten uit te strijken en lijmresten af te vegen. Daar gebeuren ook vaak boeiende dingen!

In welk boek werk jij?

Drukken in je boekselboek

Boekselen gaat komend weekend naar de Drukkunstbeurs! Deze beurs is op zaterdag 22 en zondag 23 oktober in Amersfoort en de entree is vrij voor bezoekers (11-17 uur). Er zijn meer dan 75 kramen, dus kom gezellig langs als je houdt van boeken, papier, kunst en het veelzijdige ambacht van drukken. De Prodentfabriek is op loopafstand van station Amersfoort.

Of kom twee weken later naar de BoekAmbachtBeurs in de Pieterskerk in Leiden! Ook daar is Boekselen present met kraam en workshops; zaterdag 5 en zondag 6 november 2022 (11-17 uur).

Drukselen

Wat Boekselen betreft wordt dat dus drukken in je boekselboek, oftewel ‘drukselen’. Je kunt er zelf mee aan de slag tijdens een workshop op mijn stand. Ik heb 4 technieken voorbereid om te drukken in je boekselboek, of eventueel op losse boekpagina’s. Maar ik had nog wat ideeën over, en die deel ik graag in deze blog.

Lijmpistool-stempel

Natuurlijk kun je afdrukken maken met kant-en-klaar stempels en sjablonen. Extra leuk is het om zo’n stempel of sjabloon zelf te maken. Dat kan bijvoorbeeld met een lijmpistool en een stuk bakpapier.

Werkwijze:

  • Zoek of maak een afbeelding die uit lijnen bestaat en die niet al te gedetailleerd is.
    Leg deze onder een stuk bakpapier. Zonder voorbeeld tekenen kan natuurlijk ook.
  • Verwarm de lijm in je lijmpistool en teken daarmee de afbeelding. Zorg ervoor dat alle lijnen aan elkaar vast zitten.
  • Laat de lijmtekening drogen en trek hem van het bakpapier. Knip eventuele storende lijmdraden weg.
  • Je kunt de lijmtekening nu gebruiken om afdrukken mee te maken: breng inkt of verf aan of de platte zijde. Of gebruik het als sjabloon en breng verf of inkt aan in de uitsparingen door te tamponneren of te sprayen. Of gewoon inkleuren met stiften of potloden.

Mandala stempelen met letterstempels

Werkwijze:

  • Kies een woord op je boekpagina dat een beetje centraal staat.
  • Neem een letterstempel en stempel deze letter rondom het woord, in een cirkel.
  • Kies een andere letter en stempel een tweede cirkel.
  • Herhaal tot de pagina vol is.
  • Variatie: dit kun je natuurlijk ook doen met figuurstempels!

Heb je zin om nog meer druktechnieken in je boekselboek te leren? Kom dan op 22 of 23 oktober 2022 naar de Drukkunstbeurs en meld je aan voor een van de workshops die ik daar geef. Of kom twee weken later naar de BoekAmbachtBeurs in de Pieterskerk in Leiden!

 

Categorieën DIY

Boekselen in barre tijden

Soms maak ik boeksels die veel aandacht en tijd vragen, soms maak ik boeksels die heel snel klaar zijn. Het mooie is dat je in beide gevallen evengoed woorden en zinnen kunt vinden die op dat moment precies voor je passen. Hoeveel werk je maakt van de pagina eromheen maakt niet uit!

Hierdoor is boekselen ook een heel fijne techniek in tijden dat je weinig energie of inspiratie hebt. Het enige wat je hoeft te doen is je boek openslaan en 1 woord of desnoods 2 woorden zoeken waar je wat mee hebt. Zet er een lijntje omheen. Klaar. Krijg je per ongeluk toch ideeën om verder te gaan dan is dat prima. En anders kan de pagina gewoon zo blijven. Wie weet heb je later nog eens fut om ermee verder te gaan.

boeksel weer waardeloos

Weer waardeloos

Ik weet nog precies wanneer ik dit boeksel maakte. Ik had me een poosje prima gevoeld, en toen opeens gebeurde er iets waardoor mijn energie en zelfvertrouwen weer helemaal beneden peil raakten. ‘Weer waardeloos.’ Alleen die twee woorden vertellen al het verhaal van die dag. Ik had nog een rolletje lelijk gedecoreerd plastic tape liggen, dus dat paste er mooi bij.

Tijdens het afplakken van de tekst rondom ‘weer waardeloos’ ontdekte ik per ongeluk toch nog wat aanvullende woorden, en zo ontstond dit uitgebreidere boeksel. Ik was blij met de laatste zin, die toch een beetje hoop bevat. ‘Je kunt je bijna niet voorstellen dat er liefde of respect genegenheid is.’ Ja, hoopvol, want ‘bijna niet’ is ‘een beetje wel’!

Boekselen is naar jezelf kijken

Ik laat in mijn boeksels en journalpagina’s stukjes van mezelf zien. In mijn workshops laten de deelnemers ook stukjes van zichzelf zien, voor zover ze dat willen. Ik houd daarvan. Er ontstaat een gevoel van verbinding. Boekselen gaat verder dan alleen maar iets leuks maken. Je kijkt naar jezelf, je praat als het ware met jezelf via het boek. In mijn boek ‘Uitgelezen’ heb ik daarom ook wat persoonlijke verhalen opgenomen die dit effect illustreren.

Is het spannend om open te zijn?

In het boek ‘Denk je dat je mij kunt helpen?’ gaat de openheid nog een stapje verder, omdat ik daarin samen met mijn psycholoog het proces beschrijf van bijna drie jaar psychotherapie. De vraag die nu het meest aan mij wordt gesteld is of ik het spannend vind om met zo’n persoonlijk verhaal naar buiten te treden. Als je daarover meer wil lezen, bezoek dan de site van het boek.

Bomen en boeken

bomen geknipt door loes vork

boeksel van een boom, Vork stamboomBomen en boeken hebben natuurlijk veel met elkaar te maken, aangezien hout vaak de grondstof is voor papier. Bomen zijn ook een fijne metafoor voor het leven en ze duiken dan ook regelmatig op in mijn boeksels. Boeksel jij ook wel eens bomen?

Vork stamboom

In ‘Verhalen uit Kabouterland’, het boek waarin ik ooit begon met boekselen, ontstond een vorkvormige stamboom op de pagina waar het woordje ‘vork’ nogal vaak viel. Ik denk dat de tekst instructies bevat over het dekken van de tafel. Toevallig ontstond dit boeksel op 11 maart, onze trouwdag en dus ook de dag waarop ik ooit begon deze achternaam te gebruiken.

Het lukte me om een vorkvormige stam te tekenen waar alle vermeldingen van ‘vork’ precies in pasten. Stam en bladerdek kleurde ik in met ecoline. De rest van de pagina kreeg een laagje gesso om de tekst weg te werken, behalve het woordje ‘wij’.

Een stukje verderop in het boek staat nog een boom.

 

 

boom boeksel op goudverfCeci n’est pas un arbre

Toen ik eerder een schilderijlijstje goud verfde, smeerde ik de goudverf die overbleef uit op deze pagina. Dat doe ik wel vaker met restjes verf. Later zie ik dan wel weer wat ik met die verfvegen kan doen.

In dit geval zag ik 4 keer het woordje ‘boom’. Waar die woorden een beetje verstopt onder de goudverf zaten, trok ik ze over met een dunne zwarte fineliner. Uit een andere boekpagina knipte ik een boom en die lijmde ik op het goud.

Ik moest denken aan het schilderij ‘Ceci n’est pas une pipe’ van Magritte. Officieel heet het trouwens ‘La Trahison des Images’ wat betekent: het verraad van de voorstelling. Want het schilderij ís geen pijp, maar een afbeelding van een pijp.

En ja, wat is dan een afbeelding van een boom die je hebt gemaakt van papier? Het is geen boom en tegelijkertijd wel. Of liever gezegd: het was een boom. Vandaar mijn bijschrift.

Ceci n’est pas un arbre (c’était un arbre…)

 

 

De boom van ‘Denk je dat je mij kunt helpen?’

De boom op de kaft van ons boek ‘Denk je dat je mij kunt helpen?’ is ook van mijn hand. Op de kaft zelf is hij niet geboekseld, maar mijn eigen favoriete versie van deze linosnede is de afdruk ervan op een boekpagina over psychologie, met dank aan een oude encyclopedie.

Als je hier meer over wil lezen, ga dan naar de site van het boek.

Denk je dat je mij kunt helpen? Loes Vork en Adriaan van 't Spijker

 

Je kunt het boek rechtstreeks bij de auteur bestellen: https://boekselen.nl/product/denkjedatjemijkunthelpen-bestelbijdeauteur

Vermijden / uitstellen, of… zelfzorg!

Best veel lopende projecten, op het moment. Behalve mijn communicatiewerk en het ‘gewone leven’ (Nee zeg, alweer boodschappen te doen, eten te koken…) en natuurlijk het werk aan het boek ‘Denk je dat je mij kunt helpen?’ dat in september verschijnt, werk ik aan verschillende creatieve projecten. Onder meer:

  • Boekselen in Verspreide Opstellen, Jan Ligthart
  • Journalen in Kunst in beeld, de negentiende eeuw, Elsevier, onder meer geïnspireerd door Messy May (Caylee Grey)
  • Vogelen in Bird, voorheen Birk, Jaap Robben, onder meer aan de hand van de opdrachtenpost van Sanne Bloem
  • Stempels en linosnedes maken
  • Opzet voor een boek met therapie-ondersteunende creativiteit

Als je je afvraagt: waar is ze toch allemaal in en mee bezig… dat vraag ik mezelf ook wel eens af!

Meestal gebeurt er van alles tegelijk bij mij. Ik zie er kennelijk nogal rustig uit, maar van binnen is het zelden rustig.

Extra extra druk wordt het in tijden dat ik eigenlijk ergens anders mee zit. Dat zou je vermijden of uitstellen kunnen noemen, maar waarschijnlijk is het net zo goed zelfzorg. Want door het journalen kom ik er uiteindelijk wel achter wat er speelt en wat ik te doen heb.

Al die creativiteit is graven, onderzoeken, verwerken, nadenken, koesteren, liefhebben, loslaten. En meer.

Voorbeeldje

Voor mijn verjaardag kreeg ik een plant die in mooi papier was verpakt. Aan de ene kant groen, aan de andere kant bruin. Van dat papier heb ik een mini uitklapboekje gemaakt dat precies past in het altered boekje ‘Bird’. Op die manier kan ik terug denken aan dat cadeautje van mijn lief.

Dat boekje moet natuurlijk gevuld worden. Dat is een proces wat soms wekend duurt. Op 1 dag kan ik meerdere dingen maken, daarna kan het weer een poosje stil liggen. Het project ligt in ieder geval wel in mijn buurt, op mijn bureau. Mijn bureau ligt heel vol en niezen is niet handig, omdat er ook veel uitgeknipte woorden bij zijn.

Droomvogel

Een van die woorden komt op de voorkant van het uitklapboekje: Droomvogel. Fijne klank en uitnodigend om zelf ook te dromen, om je gedachten te laten vliegen.

In het tijdschrift van de Vogelbescherming heb ik gezocht naar soorten vogels. Van die geknipte woorden maak ik een collage.

Halve vogel

Ook stel ik de vraag: hoeveel soorten zijn er? Daarachter een stuk van een vleugel, wat me op het idee brengt om er ‘halve vogel’ bij te zetten. Dat is ook een vogelsoort. In ieder geval een soort vogel. Absoluut een vogel, ook al is het maar half. Half is dus ook goed, kennelijk.

Ernaast een collagevogel. Het is een combinatie van twee afbeeldingen, die zo goed op elkaar passen dat je niet eens ziet dat het een collage is. Het doel van die collage was om losjes te werken, maar sommige rommelige technieken worden bij mij alsnog netjes. Ook weer een zelfreflectiemomentje 😉

Stapvogel

Dan een vogel die een stap zet. Ik heb zelf ook een stap te zetten. Sommige stappen neem ik moeiteloos, maar deze vind ik lastig. Waarom? Ik moet denken aan de eerste landing op de maan: ‘Een kleine stap voor een mens, een grote stap voor de mensheid’. A small step… Maar wat in principe een klein stapje is, is voor een vogel misschien toch best wel lastig, aangezien die beter kan vliegen. Toch neemt deze vogel duidelijk een flinke stap. Ik kan moed verzamelen om hetzelfde te doen.

Dansvogels

Kijk nou, daar ligt een foto van twee stappende vogels. Ziet er heel gemakkelijk uit, alsof ze dansen. A two-step. Samen stappen, samenwerken… de kwestie die me nu zo in beslag neemt, is ook een samenwerking. Het is een samenwerking die op één vlak helemaal gemakkelijk verloopt. maar die me op een ander vlak hindert. Ik weet niet hoe ik het aan moet pakken.

Wachtvogels

De volgende vogel-afbeelding die ik vind, is van drie uilen op een tak. Onbeweeglijk en stil. Op de radio het liedje ‘The man who can’t be moved’ van The Script. Vind ik altijd zo fijn om mee te zingen. I’m not moving, I’m not moving… Heerlijk, die onverzettelijkheid. Bij jezelf blijven. Hakken in het zand. Dat wil ik ook. Dus de 3 uilen worden Three who can’t be moved. Is dat correct Engels? Ik hoop het maar. We blijven met z’n drietjes zitten in onze boom, three klinkt hetzelfde als tree.

Wat wil ik bereiken door niet te bewegen? Moet er iets of iemand bij mij terug komen? Haha ja, dat zou ik wel willen, maar dat gaat niet gebeuren. Het liedje (en de videoclip) speelt natuurlijk ook met overdrijving. Je weet best dat je verder moet, maar je wil niet. Dus waarom niet letterlijk op de straathoek blijven zitten, iedereen moet met een boog om je heen lopen, want wie weet komt de ander terug!

Fuzzy-cut

In mijn andere altered book maak ik werk naar aanleiding van Messy May. Daar wordt gesproken van fuzzy-cut, ik denk dat ze bedoelen dat je snel en slordig mag knippen of snijden. Net als bij de vogelcollage wordt het bij mij desondanks netjes en precies. Het woord fuzzy doet me trouwens denken aan een nummer van Grant Lee Buffalo, met net zulke lekkere hoge uithalen als ‘The man who can’t be moved’.

(Kun je me nog volgen?)

In dat nummer ‘Fuzzy’ zit het fragment Faith to replace the fear. Die komt in mijn journal terecht, met een fel oranje vogel, die te groot is voor Bird maar die hier goed past, ook qua kleur. Heb ik op die pagina toch iets dat een beetje fuzzy is.

En… zie je wat er is gebeurd? Ik heb mezelf een antwoord gegeven! Faith to replace the fear. Ik mag vertrouwen hebben, in plaats van angstig zijn. Ik mag mijn mening geven, ik mag mezelf uitspreken, en dat mag zelfs op een (voor mij) rommelige manier, en ik mag erop vertrouwen dat het goed komt.

Jezelf onderzoeken, ondersteunen en ontwikkelen

Gelijktijdig werk ik in Verspreide Opstellen van Jan Ligthart. waarin dit boeksel ontstaat op pagina 25. Het vat perfect samen wat boekselen (en journalen) voor mij is: niet alleen iets moois maken, maar ook jezelf onderzoeken, ondersteunen en ontwikkelen.

Ik ben benieuwd of dat bij jou ook zo werkt!

 

Nieuwsgierigheid gewekt
De waarheid
Het verborgene
Onderzoeken
Ontsluieren
Wegschuiven van gordijntjes

 

Maak een geschenkzakje van boekpagina’s

Maak zelf een geschenk zakje van boekpagina's

Het is weer tijd voor een DIY, of in goed Nederlands: een Maak-Het-Zelf beschrijving. Altijd handig: een gezellig geschenkzakje of-tasje van de pagina’s van een uitgelezen boek, een atlas of een oude krant. Zijn je boekpagina’s niet groot genoeg? Bevestig dan meerdere pagina’s aan elkaar. Je kunt ze lijmen, maar ook naaien of tapen met gewone plakband of decoratieve washitape.

DIY geschenk zakje tasje cadeau
Deze geschenkzakjes of -tasjes maak je van (dubbele) boekpagina’s of pagina’s uit een oude atlas. Ook leuk van krant; gebruik dan meerdere vellen tegelijk voor wat extra stevigheid. Je gebruikt rechthoekig papier en maakt daarvan een tasje of zakje dat ongeveer half zo hoog wordt als de breedte van je papier, en half zo breed als de hoogte van je papier. Voorbeeld: papier van 30 x 20 cm (ongeveer een A4) wordt een zakje van ca. 10 cm breed en 15 cm hoog.
Stap 1: Leg een rechthoekig vel papier in de breedte neer. Vouw linkerzijde en rechterzijde naar binnen met ongeveer 1 cm overlap, en lijm deze overlap vast.
Stap 2: Vouw de onderzijde ca. 5 cm naar boven. Stap 3: Vouw de onderzijde open en duw de zijkanten weer naar beneden; er ontstaan twee driehoekjes aan de uiteinden.
Geschenk zakje tasje DIY cadeau
Stap 4: Vouw de onderzijde van de bodem naar boven, net over het midden (vouw op ca. 3 cm.) en herhaal dit met de bovenzijde van de bodem. Lijm de overlap vast.
Stap 5: Vouw nu beide zijkanten eerst om, gelijk aan de breedte van de bodem, en dan naar binnen. (Je kunt deze stap eventueel overslaan, dan blijft het tasje wat breder.)
Stap 6: Je kunt het zakje of tasje op verschillende manieren sluiten. Vouw de bovenzijde een of meerdere keren naar beneden om.
cadeau zakje tasje zelf maken
Je kunt een lint of touwtje of gevouwen strook papier mee vouwen en dichtbinden. Je kunt ook gaatjes in de omgevouwen strook perforeren en daar een lint doorheen steken. Of versier de bovenzijde extra met een rond taartrandje.

Ik verkoop deze DIY beschrijvingen als ik op een beurs sta met een kraam of workshop. Lezers van mijn blog krijgen ze cadeau. En als je op mijn maillijst staat krijg je hem zelfs rechtstreeks in je mailbox.

Ik wens je veel plezier met oud papier!
Hartelijke groet van Loes

 

 

 

Categorieën DIY

Wat ik van knotwilgen vind…

alt test

Als je in therapie bent, helpt het om een dagboek bij te houden. Door te schrijven orden je je gedachten. Je staat ook extra stil bij de gebeurtenissen en de kwesties die besproken zijn en je gevoelens daarbij, wat helpt bij het verwerken. En soms kun je tijdens het schrijven opeens toch wat dingen plaatsen die je tijdens het gesprek met je therapeut nog niet begreep.

Ik heb zelf veel geschreven in de periode dat ik in psychotherapie was. Ik combineerde dagboekschrijven met art journalen en boekselen. Het laatste therapeutische gesprek vond jaren geleden plaats, maar de therapie is nooit afgelopen. Vaak genoeg gebeuren er dingen die me terug doen denken aan die tijd en aan wat we bespraken. Vertrouwde valkuilen willen nog steeds opduiken en sommige kwartjes vallen alsnog.

Op dit moment werk ik aan een boek over psychotherapie, samen met ‘mijn’ psycholoog, en ben ik als het ware voor hetzelfde geld opnieuw in therapie. Voor de derde keer dus. En nog steeds ontdek ik nieuwe verbanden.

Heftige reactie

Zo vroeg mijn therapeut Adriaan een keer wat ik van knotwilgen vond. Die vraag kwam tamelijk onverwacht, want het woord ‘knotwilg’ was niet gevallen in onze gesprekken. Adriaan bedoelde de vraag, denk ik, als inleiding op een vergelijking die hij wilde maken. Maar die vraag over knotwilgen veroorzaakte destijds een sterke reactie. Van binnen dan; want ik denk niet dat ik er iets van heb laten merken tijdens therapie. Ik werd een soort van boos op Adriaan, omdat hij me door die vraag dwong om aan knotwilgen te denken. En daar had ik kennelijk geen zin in.

Maar waarom?

Ik heb me toen niet afgevraagd of daar misschien een reden voor was, voor die heftige reactie van mij. Ook niet toen ik die therapiesessie uiteindelijk verwerkte tot een hoofdstuk voor ons boek. Ik signaleerde alleen zelfkritiek op mijn ‘overdreven’ reactie.

Gisteren las ik het verslag opnieuw door, omdat het manuscript naar de redacteur verzonden moest worden. En toen dacht ik opeens: wat gek dat ik zo heftig reageerde op die knotwilgen. Ik bedoel, Adriaan zal heus wel vaker stenen hebben opgetild waar niks onder bleek te liggen, en daar maakte ik me dan totaal niet druk om. Maar om knotwilgen dus wel.

Vandaag (5 februari 2022) maakten Martin en ik een fietstocht. Martin stelde voor om door de Ruige Weide te fietsen, en ik stemde daarmee in. Maar zodra we er waren, dacht ik: ‘Daar heb je die kutknotwilgen weer’. Die gedachte verraste me. Maar ik kon hem wel meteen plaatsen. Letterlijk. Want op deze weg verongelukte een jongen die ik kende, die net als ik iedere dag van Oudewater naar Gouda fietste om naar school te gaan. Een bijzondere, vrolijke jongen. Ik kende hem van scouting. Hij raakte bekneld tussen een tractor en een knotwilg…

Ja, en dan deze tekst in mijn boekselboek.

Het kind sterft
Het leven staat stil

Boeksel op pagina VIII (inleiding) van Verspreide Opstellen van Jan Ligthart, 1916.

PS: Je kunt het boek ‘Denk je dat je mij kunt helpen?’ rechtstreeks bestellen bij de auteur.

Als je er meer over wil weten, ga dan naar de site van het boek.

Zelf kaarten maken met boekselen

Kaarten boekselen

Altijd leuk: een zelfgemaakte kaart versturen. En ontvangen natuurlijk. Extra verrassend als het ontwerp en de tekst precies passen bij de ontvanger en de gelegenheid. De techniek boekselen kun je op allerlei manieren kwijt op een persoonlijke, zelfgemaakte kaart. Hieronder beschrijf ik een paar manieren om zelf kaarten te maken met boekselen.

Als basis gebruik ik meestal een kaart van effen, gekleurd karton. Ik koop ook wel setjes met lege kaarten en bijpassende enveloppen. Verder gebruik ik losse pagina’s uit boeken en atlassen, die ik speciaal voor dit doel heb bewaard.

Kaart met een boekselfragment

kaart maken met boekselen

Snijd een rechthoek of vierkant uit een boekpagina, en zoek in dit fragment naar passende woorden. Ga te werk zoals je normaal gesproken ook doet bij het boekselen. Teken bijvoorbeeld om de gevonden woorden heen, of breng kleur aan of streep de overige tekst weg. Lijm het boekselfragment op de kaart.

Geboekselde naamkaart

Bij wijze van geboortekaartje kun je een naamkaart maken. Teken met behulp van een groot formaat sjabloon de letters van de naam van de baby op boekpagina’s. Of ontwerp zelf grote letters. Knip de letters uit. Vouw een langwerpige strook karton in zigzag vorm, en lijm op ieder vlakje een letter. De kaart kan nu rechtop worden neergezet.

Op boekpagina gestempelde kaart

Zodra ik gummen in groot formaat zie, sla ik meteen een voorraadje in. Want daar kun je zo fijn stempels mee maken. Bijvoorbeeld van een toepasselijke tekst, die ik afdruk op een stukje boekpagina. En klaar is je kaart. De voorbeelden spreken voor zich!

Kaart met slinger van atlas of boek

Extra feestelijk: een slinger die de jarige meteen op kan hangen. Verzin zelf een slinger, bijvoorbeeld met driehoekige vlaggetjes van atlas, of rechthoekige vlaggetjes van boekpapier. Eventueel schrijf je nog een toepasselijke tekst op de vlaggetjes.

Citaatkaart met geknipte zinnen

Zoek afbeeldingen die je aantrekkelijk vindt en die ‘lege’ ruimte hebben waarop je teksten kunt plakken. Denk aan dieren, natuur of mensen. Knip leuke, korte zinnen en uitspraken uit boeken. In kinderboeken vind je vaak een groter lettertype en kortere zinnen. Ook grootletterboeken zijn fijn om hiervoor te gebruiken. Verzamel meerdere teksten en ga dan schuiven, op zoek naar leuke combinaties die passen bij de afbeeldingen. Lijm de afbeeldingen en teksten op een kaart.

Geen zin om zelf kaarten te maken, of niet zo handig? Bekijk dan de kaarten die ik in mijn webshop heb gezet, en laat ze thuis bezorgen.

Categorieën DIY

Werken in en met boeken en auteursrecht

Auteursrecht bij het boekselen: hoe zit dat?

Op het boek waarin je boekselt rust auteursrecht. Zowel op de tekst als op de afbeeldingen. Als je gewoon boekselt voor jezelf, als hobby, dan is dat geen enkel probleem. Maar als je je werk publiceert, kan het wel een probleem zijn. Je schendt het auteursrecht als het oorspronkelijke werk nog herkenbaar is, wanneer je jouw toevoegingen weg zou halen. Alleen wanneer de auteur meer dan 50 jaar geleden is overleden, hoef je geen rekening meer te houden met auteursrecht.

Let op: dit is mijn interpretatie /samenvatting van wat ik hierover heb geleerd door gesprekken met onder meer een advocaat die is gespecialiseerd in intellectueel eigendom. Ik ben leek op dit gebied.

Blijft het oorspronkelijke werk overeind?

Als je werk van anderen in jouw eigen werk opneemt, of als basis gebruikt voor je eigen werk, dan is dus de vraag: als je jouw toevoegingen weg haalt, staat het oorspronkelijke werk dan nog overeind? Over het antwoord op deze kun je van mening verschillen, en dan weet je het pas zeker na een rechtszaak.

Commerciële belangen

Daarbij was het interessant om het verschil in perspectief te bemerken. De advocaat gaat voor absolute zekerheid, en die bleek er niet te zijn. Ik wil zelf natuurlijk geen onnodige risico’s lopen, maar vertrouw er toch ook op dat de betrokken partijen niet meteen naar de rechter zullen stappen, zo lang je zo netjes mogelijk handelt en het niet gaat om grote commerciële belangen (aan beide kanten).

Wie herkent het nog?

Bij veel van mijn boeksels kun je niet meer zien in wat voor boek ik het heb gemaakt, hoewel een auteur of uitgever eigen werk waarschijnlijk wel zal herkennen. In sommige andere boeksels kun je het oorspronkelijke werk nog wel zien. Zeker als je nog ergens de namen van personages kunt lezen, is het gemakkelijk te herkennen. Hoewel ‘kunnen herkennen’ ook nog weer wat anders is dan ‘auteursrecht schenden’.

Nieuw creatief werk

Ik laat op mijn site en social media gewoon alle boeksels zien die ik wil. Daarbij vertrouw ik erop dat het wordt gezien als een nieuw creatief werk. Bovendien hoop ik dat niemand er aanstoot aan neemt omdat het ten eerste duidelijk om een hobby gaat, en ten tweede omdat ik respectvol om ga met de oorspronkelijke inhoud; ik maak er geen opruiende of aanstootgevende boeksels mee.

Toestemming vragen voor gebruik geeft wel zekerheid auteursrecht

Maar als de uiting commercieel is, zoals voor mijn boek ‘Uitgelezen’, vraag ik toestemming. Of ik gebruik boeksels waarbij de tekst eronder nog amper te zien is, of details van boeksels waarop dat het geval is. Ik denk ook dat het verschil maakt of je echt nieuwe tekst hebt gemaakt van losse woorden (lijkt me veilig), of dat je complete zinnen intact laat (lijkt me niet veilig).

Lees ook mijn andere blog over dit onderwerp:
https://boekselen.nl/2019/07/toestemming-vragen-is-nog-niet-zo-gemakkelijk.html